Niniejsze opracowanie zawiera wykaz podstawowych zagadnień dotyczących obsługi procesów informacyjnych w zarządzaniu. W pracy przedstawiono także zastosowanie technologii informatycznych do obsługi procesów informacyjnych w biznesie. Monografia składa się z ośmiu rozdziałów. W rozdziale pierwszym opisano cybernetyczne podejście do zarządzania, a więc takie modele systemów zarządzania, gdzie system decyzyjny jest opisywany z uwzględnieniem uwarunkowań cybernetycznych. Rozdział drugi zawiera opis wybranych elementów informacyjnego systemu zarządzania, a w szczególności takich systemów, gdzie dokonywany jest podział strukturalny z powiązaniem różnorodnych elementów informacyjnych. W rozdziale trzecim przedstawiono główne elementy teorii informacji wraz z zastosowaniem elementów tejże teorii do podejmowania decyzji. Rozdział czwarty zawiera definicję podejścia zwanego mapowaniem procesów informacyjnych. W rozdziale piątym omówiono główne modele decyzyjne, umożliwiające zastosowanie technologii informatycznej do podejmowania decyzji. W rozdziale szóstym przedstawiono procesy planowania systemów decyzyjnych z uwzględnieniem techniki symulacji komputerowej. Rozdział siódmy zawiera opis metod wielokryterialnego podejmowania decyzji. W monografii zawarto także opis systemów ekspertowych, przystosowanych do zarządzania bazą wiedzy. Zagadnienie omówiono w rozdziale ósmym. Głównym celem niniejszej pracy jest zdefiniowanie podstaw gospodarki sieciowej w ramach wspomagania decyzji i procesów decyzyjnych. Autor niniejszej pracy stara się wykazać, jaki wpływ na rozwój biznesu wywierają nowoczesne procesy informacyjne i komunikacyjne sformalizowane w ramach sieci teleinformatycznych. (Fragment wstępu) 2020 r. SPIS TREŚCI WSTĘP ...................................................................................................................... 1 ROZDZIAŁ I CYBERNETYCZNA TEORIA SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH ......................................... 3 System – model – informacja ..................................................................................... 3 Ujmowanie systemu przez obserwatora ...................................................................... 13 Opisywanie struktury systemu .................................................................................... 16 Wyodrębnienie systemu z otoczenia ........................................................................... 20 Dynamika systemu i warunki równowagi dynamicznej ................................................. 22 Sprzężenia zwrotne ................................................................................................... 26 Dodatnie sprzężenie zwrotne ..................................................................................... 28 Naprzemienna pętla sprzężeń zwrotnych .................................................................... 29 ROZDZIAŁ II WYBRANE ELEMENTY INFORMACYJNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA ........................... 31 CPS – cyber physical system ..................................................................................... 35 Elementy i płaszczyzny budowy systemu informacyjnego ............................................ 37 Diagramy dekompozycji funkcji i zadań ...................................................................... 39 Struktura organizacyjna ............................................................................................. 40 A. Organizacja funkcjonalna ....................................................................................... 41 B. Organizacja według obszarów produkcyjnych .......................................................... 42 Organizacja w układzie matrycowym (kombinacja A i B) .............................................. 42 Schematy do opisu podziału kompetencji .................................................................... 42 Schemat blokowy procedury definiowania decyzji ........................................................ 45 System informacyjny zarządzania ............................................................................... 46 Sprawność cyklu informacyjno-decyzyjnego ................................................................ 48 Przedsiębiorstwo jako sieć komunikacyjna (gospodarka sieciowa) .............................. 50 Gospodarka sieciowa ................................................................................................. 51 ROZDZIAŁ III ELEMENTY TEORII INFORMACJI ................................................................................. 55 Podstawy teorii informacji .......................................................................................... 55 Informacja ................................................................................................................. 56 Informacje – podejście infologiczne ........................................................................... 57 Informacje – podejście datalogiczne .......................................................................... 57 Informacje w sensie cybernetycznym (Norbert Wiener, 1961) ....................................... 57 Układ cybernetyczny .................................................................................................. 58 Matematyczna teoria informacji ................................................................................. 60 Nieprobabilistyczne teorie informacji .......................................................................... 60 Pragmatyczna teoria informacji .................................................................................. 61 Funkcje informacji ..................................................................................................... 61 Zasoby informacyjne a procesy informacyjne .............................................................. 62 Kwantyfikacja informacji ............................................................................................ 62 Schemat funkcjonalny przesyłania informacji .............................................................. 64 Kodowanie binarne wg. Shannona .............................................................................. 66 Entropia (specified, nonspecified) ............................................................................... 68 Zjawisko redundancji ................................................................................................. 69 Zastosowanie teorii informacji w zarządzaniu ............................................................. 70 Podsumowanie .......................................................................................................... 71 Gęstość informacji ..................................................................................................... 72 ROZDZIAŁ IV MAPOWANIE PROCESÓW INFORMACYJNO-DECYZYJNYCH ......................................... 73 Mapowanie procesów informacyjno-decyzyjnych ........................................................ 73 Schemat działań procesu – fakturowanie ................................................................... 75 Schemat działań procesu – wniosek kredytowy .......................................................... 76 Business process modeling notation (BPMN) ............................................................. 76 Podstawy bpmn – metamodel ................................................................................... 78 Flow objects – obiekty do budowy diagramów BPMN .................................................. 80 Obiekty łączące (ang. Connecting objects) ................................................................. 81 Swimlanes (tory) ....................................................................................................... 83 Zasady użycia BPMN ................................................................................................. 87 Procesy współpracy biznesowej B2B .......................................................................... 87 Wewnętrzne procesy biznesowe ................................................................................. 88 Zróżnicowane cele – różne poziomy precyzji .............................................................. 88 Dlaczego BPMN? ...................................................................................................... 89 Mapowanie diagramów BPMN do BPEL4WS ............................................................... 90 Procesy informacyjne jako sieci działań ..................................................................... 94 Notacja funkcjonalnych sieci PETRI ........................................................................... 94 Modelowanie procesów pracy w zarządzaniu ............................................................. 98 ROZDZIAŁ V MODELOWANIE DECYZJI W PROCESACH INFORMACYJNYCH .................................... 105 Model – modelowanie – metamodelowanie .............................................................. 106 Podział na modele poznawcze i decyzyjne ................................................................ 106 Definicja modelu ...................................................................................................... 106 Cechy charakterystyczne modelu ............................................................................. 106 Podział modeli ........................................................................................................ 108 Problemy decyzyjne w przedsiębiorstwie .................................................................. 109 Logiczne tablice decyzji ........................................................................................... 110 Logiczne tablice decyzji (LTD) .................................................................................. 111 LTD: prezenty gwiazdkowe dla klientów firmy ............................................................ 111 Rozszerzenia LTD .................................................................................................... 112 Rozdzielanie i łączenie tabel LTD .............................................................................. 113 Zasada GOTO, zasada PERFORM .............................................................................. 113 Drzewo decyzyjne .................................................................................................... 114 Cybernetyczna metafora problemów decyzyjnych ...................................................... 115 Optymalne decyzje – metoda AWU ........................................................................... 116 Zastosowanie teorii użyteczności do wspomagania decyzji ....................................... 118 Punktowe wyrażanie użyteczości ............................................................................. 121 Przykład AWU dla zdefiniowania kryteriów wyboru PC-ta ........................................... 122 Metoda AHP ........................................................................................................... 125 ROZDZIAŁ VI PROCESY PLANOWANIA W SYSTEMACH INFORMACYJNYCH ................................... 135 Planowanie procesów w systemach informacyjnych ................................................. 135 Klasyfikacja systemów wspomagania decyzji ........................................................... 136 Typologia decyzji w przedsiębiorstwie ..................................................................... 137 Informatyka a wspomaganie decyzji ........................................................................ 137 System DSS ............................................................................................................ 138 Mechanizm modelowania decyzji ............................................................................ 139 Model decyzyjny – język modelowania decyzji ......................................................... 140 Model decyzyjny w IFPS .......................................................................................... 140 Cybernetyczne aspekty podejmowania decyzji ......................................................... 141 System ekspertowy XPS ......................................................................................... 142 Symulacja – nowy produkt na rynku ........................................................................ 143 Wyniki symulacji .................................................................................................... 145 Funkcje tabelaryczne ............................................................................................. 146 Prosty przykład symulacji funkcjonalnej .................................................................. 146 Symulacja – funkcjonowanie przedsiębiorstwa ........................................................ 148 ROZDZIAŁ VII METODY WIELOKRYTERIALNE W PROCESACH INFORMACYJNODECYZYJNYCH......... 151 Wieloatrybutowa teoria użyteczności (WTU) ............................................................ 151 Metoda MAUT (multi attribute utility theory) ............................................................ 153 Krzywa indyferencji ................................................................................................ 153 Inne przykłady zastosowania metody MAUT ............................................................ 158 Dziedziny zastosowań metod wielokryterialnych w zarządzaniu ............................... 159 Zarządzanie z udziałem systemów ekspertowych .................................................... 160 Systemy ekspertowe (STUDYRUSH.AT) .................................................................... 161 ROZDZIAŁ VIII: SYSTEMY EKSPERTOWE W ZARZĄDZANIU ............................................................. 163 Schemat funkcjonowania systemu ekspertowego ................................................... 164 Infrastruktura informatyczna systemu ekspertowego .............................................. 164 PODSUMOWANIE .................................................................................................. 167 LITERATURA ......................................................................................................... 169