Projekt „Polska” stanowi przyczynek do dyskusji dotyczącej osiągnięć i niepowodzeń naszego państwa po 1989 roku. Dwadzieścia pięć lat od odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności jest właściwym czasem do dokonania oceny wielowymiarowych przeobrażeń, jakim poddany został nasz kraj. Transformacja, jaka miała miejsce w okresie ostatniego ćwierćwiecza, objęła swym zasięgiem m.in. ustrój polityczny i gospodarczy, administrację publiczną oraz politykę zagraniczną i bezpieczeństwa w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym. Upadek ZSRR i rozwiązanie Układu Warszawskiego zmieniły ład międzynarodowy. Dzięki temu możliwa stała się integracja Polski ze strukturami zachodnimi poprzez członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Jednak czy Polska po przemianach spełnia oczekiwania swoich obywateli? Czy jest silnym i bezpiecznym państwem, które zajmuje odpowiadające jej potencjałowi i aspiracjom miejsce na arenie międzynarodowej? Odpowiedź na tak postawione pytania nie jest wcale prosta i jednoznaczna. W niniejszej publikacji zaprezentowano wybrane aspekty polityki wewnętrznej i zagranicznej oraz bezpieczeństwa państwa. Pozwalają one określić obszary zagrożeń wpływających na obniżenie poziomu bezpieczeństwa, a także dostrzec szanse wynikające z zasobów własnych państwa oraz sytuacji na arenie międzynarodowej. 2014 r. SPIS TREŚCI Polonia, quo vadis? Czyli wstęp (Anna Antczak-Barzan) ................................................................................. 21 Rozdział 1. Geopolityczne oraz historyczne uwarunkowania bezpieczeństwa Polski (Rafał Zaniewski) ............. 25 CZĘŚĆ I. POTENCJAŁ WEWNĘTRZNY ............................................................................................................ 55 Rozdział 2. System bezpieczeństwa narodowego RP (Rafał Zaniewski) ........................................................... 57 Rozdział 3. Kultura polityczna w bezpieczeństwie państwa (Marek Z. Kulisz) ................................................... 93 Rozdział 4. Sektor energetyczny w Polsce (Przemysław Zaleski) .................................................................... 135 Rozdział 5. Morski potencjał Rzeczypospolitej w pierwszej dekadzie XXI wieku (Krzysztof Kubiak) .................. 155 Rozdział 6. Bezpieczeństwo operacji w transporcie lotniczym (Wiesław Jedynak) ........................................... 181 CZĘŚĆ II. WYBRANE ASPEKTY POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZEŃSTWA RP .......................................... 203 Rozdział 7. Od przywódcy i reprezentanta regionu do klakiera Europy Zachodniej. Role Polski w Europie Środkowo-wschodniej (Anna Antczak-Barzan) ............................................................................................... 205 Rozdział 8. Post-sarmacki hydraulik, czyli „polska marka” w Unii Europejskiej? (Anna Antczak-Barzan) ............ 221 Rozdział 9. The development of the modern U.S.-Polish relationship and its future prospects (Stephen D. Mull, Alexandra Chinchilla) ......................................................................................................... 255 Rozdział 10. Giedroyć na jagiellońskim szlaku Prometeusza, czyli polska polityka wschodnia w latach 1989-2013 (Przemysław Żurawski vel Grajewski) ............................................................................. 269 Rozdział 11. Zagłuszyć bałałajki grą na wszystkich fortepianach – polskie próby inicjowania wschodniej polityki Unii Europejskiej (Przemysław Żurawski vel Grajewski) .................................................... 333 Rozdział 12. Obszary rozwoju relacji Polski z krajami azjatyckimi (Zdzisław Śliwa) ......................................... 355 Rozdział 13. Szanse i zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski wynikające z relacji z krajami Bliskiego Wschodu (Izabela Olek) ............................................................................................................................... 387 Rozdział 14. NATO XXI wieku szansą dla Polski? (Anna Antczak-Barzan, Janusz Kręcikij) ............................... 421 Rozdział 15. Udział Sił Zbrojnych RP w operacjach poza granicami kraju(Zdzisław Śliwa) ................................ 441 CZĘŚĆ III. RZECZYWISTA FIKCJA, CZYLI WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU POLSKI DO BUDOWY POZYCJI NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ ................................................................................................... 463 Rozdział 16. Potęga Rzeczypospolitej na tle pozostałych państw Unii Europejskiej (Anna Antczak-Barzan) ...... 465 Rozdział 17. Potencjał kryzysowy RP (Anna Antczak-Barzan) ......................................................................... 473 Rozdział 18. Wyzwania dla bezpieczeństwa Polski w drugiej dekadzie XXI wieku – ujęcie syntetyczne (Anna Antczak-Barzan) ................................................................................................................................ 479 Zakończenie (Anna Antczak-Barzan) ............................................................................................................ 489 Bibliografia ................................................................................................................................................. 495